(1847 -
1931) İnsanlık tarihinin en büyük mucitlerinden biri olan
Thomas Edison, 1847’de Amerika’nın Ohio eyaletinde dünyaya geldi. Yedi
yaşındayken ailesiyle birlikte Michigan'daki Port Huron'a yerleşti ve
ilköğrenimine burada başladı. Fakat başladıktan yaklaşık üç ay sonra
algılamasının yavaşlığı nedeniyle okuldan uzaklaştırıldı. Bundan sonraki üç yıl
boyunca özel bir öğretmen tarafından eğitildi. Son derece meraklı ve yaratıcı
kişiliğe sahip bir çocuk olan Edison, 10 yaşına geldiğinde kendisini fizik ve
kimya kitaplarına verdi.
12 yaşına geldiğinde ailesine yardım etmek için Port Huron ile Detroit arasında
çalışan trende gazete satmaya başlayan Edison, evlerindeki laboratuarını trenin
yük vagonuna taşıyarak, çalışmalarını burada sürdürdü. Bu dönemde Edison;
Michael!Faraday’ın “Experimental Research in Electricity” adlı yapıtını okudu
ve derinden etkilendi. Bunun üzerine bir yandan Faraday'ın deneylerini tekrarladı
bir yandan da kendi deneylerine ağırlık vererek daha düzenli çalışmaya ve
notlar tutmaya başladı.
1868'de kendine atölye kurdu ve aynı yıl geliştirdiği elektrikli bir oy kayıt
makinesinin patentini aldı. Aygıt oldukça ilgi topladı ama kimse tarafından satın
alınmadı. Tüm parasını yitiren Edison, Boston'dan ayrılarak New York'a
yerleşti. Edison'un şansı altın borsasının düzenlenmesinde kullanılan telgrafın
bozulması üzerine döndü. Borsa yetkililerinin istemi üzerine aygıtı ustaca
tamir eden Edison, Western Union Telegraph Company'den geliştirilmekte olan
telgraflı kayıt aygıtları üzerinde yetkinleştirme çalışması yapma önerisi aldı.
Bunun üzerine bir arkadaşı ile birlikte Edison Universal Stock Printer
mühendislik şirketini kurdu. Ve sattığı patentlerle kısa sürede önemli bir
servet edindi.
Bu parayla New Jersey'deki Newark'ta bir imalathane kurarak telgraf ve telem
aygıtları üretmeye başladı. Bir süre sonra imalathanesini kapatarak New
Jersey'deki Menlo Park'ta bir araştırma laboratuarı kurdu ve tüm zamanını yeni
buluşlar yapmaya yönelik çalışmalara ayırdı.
Edison, 1876'da Graham Bell'in geliştirdiği konuşan telgraf üzerinde çalışmaya
başladı. Aygıta karbondan bir iletici ekleyerek telefonu yetkinleştirdi. Ses
dalgalarının dinamiği üzerine yaptığı bu çalışmalardan yararlanarak 1877'de
sesi kaydedip yineleyebilen gramafonu geliştirdi. Geniş yankı uyandıran bu
buluşu ününün uluslararası düzeyde yayılmasına neden oldu.
1878'de William Wallace'in yaptığı 500 mum güçündeki ark lambasından etkilenen
Edison, bundan daha güvenli olan ve daha ucuz bir yöntemle çalışan yeni bir
elektrik lambasını geliştirme çalışmasına girişti. Bu amaçla açtığı bir
kampanyanın yardımıyla önde gelen işadamlarının parasal desteğini sağladı ve
Edison Electric Light Company'yi kurdu. Oksijenle yanan elektrik arkı yerine
havası boşaltılmış bir ortamda (vakum) ışık yayan ve düşük akımla çalışan bir
ampul yapmayı tasarlıyordu. Bu amaçla 13 ay boyunca flaman olarak
kullanabileceği bir metal tel yapmaya uğraştı. Sonunda 21 Ekim 1879'da özel yüksek
voltajlı elektrik üreteçlerinden elde ettiği akımla çalışan karbon flamanlı
elektrik ampulünü halka tanıttı. Üç yıl sonra New York sokakları bu lambalarla
aydınlanacaktı.
İki kez evlenerek altı çocuk sahibi olan Edison, 1931 yılında New Jersey’de hayata
gözlerini yumdu.
...................................................
BAŞKA BİR KAYNAKTAN;
Bini aşkın buluş yapan, bu arada elektrik ampulünü fonografi ve film gösterme makinelerini geliştiren Amerikalı mucittir. 7 yaşındayken ailesi ile birlikte Michigan'daki Port Huron'a yerleşen Edison, ilk öğretimine burada başladıysa da yaklaşık üç ay sonra algılamasının yavaşlığı nedeniyle okuldan uzaklaştırıldı. Bundan sonraki üç yıl boyunca özel öğretmenlerle eğitildi.
Son derece meraklı ve yaratıcı kişiliğe sahip bir çocuk olan Edison, 10 yaşına geldiğinde kendisini fizik ve kimya kitaplarına verdi ve bu arada evlerinin kilerinde bir kimya laboratuvarı kurdu. Özellikle kimya deneylerine ve Volta kaplarından elektrik akımı elde etmeyi yönelik araştırmalara ilgi duydu; bir süre sonra kendi başına bir telgraf aygıtı yaptı ve Mors alfabesini öğrendi.
O günlerde geçirdiği bir hastalık nedeniyle kulakları ağır işitmeye başladı. 1878'de William Wallace'ın yaptığı 500 mum gücündeki ark lambasından etkilenen Edison, bundan daha güvenli olan ve daha ucuz bir yötemle çalışan yeni bir elektrik lambasını geliştirme çalışmasına girişti. Bu amaçla açtığı bir kampanyanın yardımıyla önde gelen işadamlarının parasal desteğini sağladı ve Edison Electric Light Company'yi kurdu.
Oksijenle yanan elektrik arkı yerine, havası boşaltılmış bir ortamda ışık yayan ve düşük akımla çalışan bir ampul yapmayı tasarlıyordu. Bu amaçla, 14 ay boyunca filaman olarak kullanabileceği bir metal tel yapmaya uğraştı. Sonunda 21 Ekim 1879'da, özel, yüksek gerilimli elektrik üreteçlerinden elde ettiği akımla çalışan, karbon filamanlı elektrik ampulünü halka tanıttı.
Sonraki yıllarında Edison, burada laboratuvarının 10 katı kadar bir laboratuvar açtı. İki kez evlenen Edison'un 6 çocuğu oldu. Yaşamının sonuna kadar yeni buluşlar yapmaya devam etti. Geriye çığır açıcı buluşlarının yanı sıra, gözlemleriyle dolu 3.400 not defteri bıraktı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder