İtalyan matematikçi Niccolo Tartaglia, üçüncü derece denklemlerin
çözümüne ilişkin buluşuyla tanınmıştır. Yoksul bir ailenin oğluydu. Doğduğu
kentin 1512’de Fransız Birlikleri tarafından yağmalanışı sırasında, kendisine
sonraki yıllarda soyadı olarak kullanacağı ‘kekeme’ anlamındaki Tartaglia takma
adının verilmesine neden olan bir konuşma zorluğuna yol açan ağır yaralar aldı.
Kısa bir süre, bir özel öğretmen yardımıyla, daha sonra da kendi başına
yürüttüğü öğreniminde çok hızlı bir ilerleme kaydetti.
1534’de profesör ünvanıyla Venedik’e gitti. Ertesi yıl üçüncü derece
denklemlerin çözümünü sağlayan bir yöntem bulduğunu açıkladı. Bu çözüm
yöntemini ilk bulan matematikçi Skipionlu Ferro’nun öğrencisi Antonio Maria
Fiore ile giriştiği bir yarışmaya hazırlanırken kendi yöntemini geliştirmeyi
başaran Tartaglia, buluşunu gizli tutmaya karar vermişti. Daha sonra kesinlikle
açıklamamak koşuluyla Girolamo Cardano’ya öğretmeye razı oldu.
Cardano’nun sözünü tutmaması ve 1545’te yayımladığı "Büyük Sanat" adlı
yapıtında bu yönteme de yer vermesi üzerine Cardano’yu sahtekârlık, yalancılık
ve hırsızlıkla suçladı, onu savunan Lodovico Ferrari ile önce yazışma
biçiminde, sonra da yetkili bir kurul önünde yarışmayı kabullendi. 1548’de
Milano’da yapılan ve Ferrari’nin üstünlüğüyle sonuçlanan yarışmada iki bilim
adamı birbirlerine, çeşitli konularda 62 soru yöneltti.
Aritmetik, sayısal hesaplama ve kök bulma tekniklerine, özgün katkılarının
yanısıra, Eukleides’in "Elemanlar" ını ve Archimedes’in yapıtlarının
bir bölümünü İtalyanca’ya çevirerek klasik matematikçilerin çalışmalarının
yaygın olarak tanınmasını başlatan ilk matematikçi olan Tartaglia, Cardano’ya
yönelttiği suçlamalarını da içeren "Çeşitli Problem ve Buluşlar" ve
daha önce 1537’de yayımladığı "Yeni Bilimler" adlı yapıtlarında
"eğik atış" konusunda oldukça ilginç görüşlere de yer vermiş ve
serbest düşmeye bırakılan cisimlerin davranışını belirleyen yasaların ortaya
çıkarılmasını amaçlayan çabaların öncülüğünü yapmıştı.
Eğik atış yapmakta olan bir cismin yörüngesinin hiçbir bölümünün doğrusal
olmayacağını öne sürmüşse de, matematiksel olarak kanıtlayamadığı bu görüşünü
bilim dünyasına kabul ettirememişti.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
YATMA ZAMANI
GEREKLİ OLANLAR: Oyuncak hayvan Oyuncağı içine alacak büyüklükte karton kutu Eski havlu, eski kumaş parçaları, pamuk Çocuğunuz uy...
-
Türk milletinin bugün ve gelecekte tam bağımsızlığa, huzur ve refaha sahip olması, devlet yönetiminin millet egemenliği esasına dayandırılma...
-
KARADENİZ BÖLGESİ A. BÖLGENİN GENEL COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ Türkiye’nin kuzeyinde yer alan bölge, ismini Karadeniz’den alır. Doğuda Gürc...
-
14. Yüzyıl Başlarında Anadolu ve Avrupa’nın Genel Durumu 1243 yılında Kösedağ Savaşı’nı kaybeden Türkiye Selçuklularının merkezi otorites...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder