Türkiye’de rüzgarlar en fazla kurak ve yarı kurak yörelerde etkili
olurlar. Çünkü, bu yörelerde bitki örtüsü zayıf, arazi kuru, rüzgar hızlıdır.
Rüzgarların oluşturduğu yer şekilleri, aşındırma ve biriktirme olmak üzere iki
gruba ayrılır.
1. Aşındırma
Şekilleri: Rüzgarlar, güçleri ölçüsünde
yeryüzünden kopardıkları parçacıkları veya mevcut materyalleri sürükleyerek,
havalandırarak taşırlar ve önüne çıkan engellere çarptırırlar. Bunun sonucunda
kayaların yüzeyinde çizikler ve oyuklar oluşur. Aşınmaya karşı farklı
dirençteki tabakalar üst üste oluşmuş ise bu oyuklar büyür ve bazı şekiller
meydana gelir. Bu şekillerin en sık görülenleri mantar kayalar veşahit kayalardır.
2. Biriktirme
Şekilleri: Rüzgarlar, hızlarının kesildiği
yerde taşıdığı malzemeyi biriktirir. Rüzgar biriktirme şekillerinden en yaygın
olanları kumullardır. Lös toprakları da biriktirme şeklidir. Lösler, kumul
alanlarına yakın yerlerde oluşan ince toz birikintileridir.
Türkiye’de rüzgarlar en fazla iç bölgelerde etkili olurlar. Rüzgar
etkisiyle Karapınar (Konya) civarında kumullar oluşmuştur. Ancak, son yıllarda
bu kumulların çevreye yayılmasını önlemek için setler yapılmıştır. Bununla
birlikte ağaçlandırma faaliyetlerine de hız verilmiştir.
Akarsularımızın
denize döküldüğü delta sahalarında da rüzgarların etkisiyle oluşan kumullar
görülür. Örneğin Bafra, Çarşamba, Çukurova ve Sakarya deltalarında kum tepeleri
ve kumul sırtları oluşmuştur. Kumul sırtları Serik (Antalya) dolaylarında da
görülür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder