(4 Ocak
1643 – 31 Mart 1727) İngiliz fizikçi, matematikçi, astronom, mucit, felsefeci ve simyacıdır.
Tarihteki en etkileyici bilim adamı olduğu düşünülür. Bilim devrimi ve bilimsel
metot, onun adıyla anılır.
Bir çiftçi olan babası, Newton doğmadan üç ay önce öldü. On iki yaşında
Grantham'da King's School'a yazılan Newton, bu okulu 1661'de bitirdi. Aynı yıl
Cambridge Üniversitesi'ndeki Trinity Kolej'e girdi. Nisan 1665'te bu okuldan
lisans derecesini aldı. Lisansüstü çalışmalarına başlayacağı sırada ortalığı
saran veba salgını yüzünden üniversite kapatıldı.
Salgından korunma amacıyla annesinin çiftliğine sığınan Newton, burada
geçirdiği iki yıl boyunca en önemli buluşlarını gerçekleştirdi. 1667'de Trinity
Kollej'e öğretim üyesi olarak döndüğünde diferansiyel ve integral hesabın
temellerini atmış, beyaz ışığın renkli bileşenlerine ayrıştırılabileceğini
saptamış ve cisimlerin birbirlerini, uzaklıklarının karesi ile ters orantılı
olarak çektikleri sonucuna ulaşmıştı. Çekingenliği yüzünden Newton her biri
bilimde devrim yaratacak nitelikteki bu buluşların çoğunu uzun yıllar sonra
(örneğin türev ve integral hesabı 38 yıl sonra) yayımlamıştır.
Lisansüstü çalışmasını ertesi yıl tamamlayan Newton 1669'da henüz 27
yaşındayken Cambridge Üniversitesi'nde matematik profesörlüğüne getirildi.
1671'de ilk aynalı teleskobu gerçekleştirdi, ve ertesi yıl Royal Society
üyeliğine seçildi. Royal Society'ye sunduğu renk olgusuna ilişkin bildirisinin
eleştirilere hedef olması, özellikle Robert Hooke tarafından şiddetle
eleştirilmesi üzerine Newton tümüyle içine kapanarak, bilim dünyasıyla
ilişkisini kesti.
1675'de optik konusundaki iki bildirisi yeni tartışmalara yol açtı. Hooke
makalelerdeki bazı sonuçların kendi buluşu olduğunu, Newton'un bunlara sahip çıktığını
öne sürdü. Bütün bu tartışma ve eleştiriler sonucunda 1678'de ruhsal bunalıma
giren Newton ancak yakın dostu ünlü astronom ve matematikçi Edmond Halley'in
çabalarıyla altı yıl sonra bilimsel çalışmalarına geri döndü.
Cambridge Üniversitesi'nde Katolikliği yaygınlaştırma ve egemen kılma
çabalarına karşı başlatılan direniş hareketine öncülük eden Newton, kral
düşürüldükten sonra 1689'da üniversitenin parlamentodaki temsilciliğine
seçildi. 1693'de yeniden bir ruhsal bunalıma girdi ve yakın dostlarıyla, bu
arada Samuel Pepys ve John Locke ile arası bozuldu. İki yıl süren bir dinlenme
döneminden sonra sağlığına yeniden kavuştuysa da bundan sonraki yaşamında
bilimsel çalışmaya eskisi gibi ilgi duymadı. Daha sonra 1699'da Fransız
Bilimler Akademisi'nin yabancı üyeliğine 1703'de Royal Society'nin başkanlığına
seçildi.
Gelmiş geçmiş bilim adamlarının en büyüklerinden biri olarak kabul edilen
Newton, matematik ve fizikte çok önemli buluşlar gerçekleştirdi. Matematikte
(a+b)ª ifadesinin üstel seriye açınımını veren genel iki terimli teoremini
buldu. Newton'un bilime en büyük katkısı mekanik alanındadır. Merkezkaç kuvveti
yasası ile Kepler yasalarını birlikte ele alarak kütleçekim yasasını ortaya
koydu. Newton hareket yasaları olarak bilinen eylemsizlik ilkesi, kuvvetin
kütle ile ivmenin çarpımına eşit olduğunu ifade eden yasa ve etki ile tepkinin
eşitliği fiziğin en önemli yasalarındandır.
Newton yaptığı çalışmalarda bazı hesaplamaların içinden çıkamayınca kendi
bulduğu formüllere uyması için bazı varsayımlar ortaya atmak zorunda kalmıştır.
Kendisi de bu varsayımların hatalı olduğunu bilmesine rağmen bunları kullanmak
zorunda kalmış. İlerleyen yıllarda yapılan bilimsel araştırmalarla Newton'un bu
hataları tespit edilmiştir. Ama yine de yaptığı çalışmalara kıyasla bunlar göz
ardı edilmiştir...
Başlıca eserleri:
De Motu Corporum in Gyrum (1684)
Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (1687)
Opticks (1704)
Arithmetica Universalis (1707)
An Historical Account of Two Notable Corruptions of Scripture(1754)