AİLEYE YENİ BİR ÇOCUĞUN KATILMASI

Aileye yeni bir bireyin katılması her zaman mutluluk ve heyecan kaynağıdır. Küçük çocukların olduğu ailelerde ikinci doğum, bazen bazı problemlere yol açabilir. Hamilelik ve yeni bir bebek, anneleri zaten fazlasıyla yoracak ve zamanlarını alacaktır, bu da ilk doğan çocukta davranış ve duygu değişimlerine yol açabilir. Bu sürecin en az sorunla atlatılması için ailelerin birinci çocuğu, yeni bebeğin aileye katılmasının öncesinde ve sonrasında yaşanacak değişimlere hazırlaması gerekir.

Kardeşi olacağını öğrenen çocuk heyecandan kıskançlığa birçok duygu yaşayabilir. Küçük çocuklar hislerini çok iyi ifade edemeyebilirler ve bebeğin aileye katılmasından sonra olumsuz davranışlar sergileyebilirler.

Duygularını ifade edemeyen ya da duygularına karşılık bulamayan çocuklar, yaşlarından küçük davranmaya meyilli olabilirler. Parmak emmeye, biberonla beslenmeye, tuvalet eğitimlerini reddetmeye ve bebek diliyle konuşmaya başlayabilirler. Bu davranışlar, anne ve babanın ilgisini çekmek için olabilir.
Bazı çocuklar ise anne babaların sabır sınırlarını zorlayacak hareketler yapabilirler. Kendisinden beklenenden fazla yaramazlık yapmaya, sinir ve ağlama krizleri geçirmeye ve yemek yemeyi reddetmeye başlayabilirler.

Bu sorunların çoğu kısa sürelidir. Kardeşi olacak çocuğun bu duruma alışması için ailelerin yapacağı ön hazırlık bu süreci kolaylaştırır. Bunun için bebek doğmadan önce ve doğduktan sonra yapabileceğiniz birçok şey var!

Bebeğiniz doğmadan önce, ilk çocuğunuza onun ağabeylik ve ablalık rolünün ne kadar önemli olacağını hissettirin. Çocuğunuzu, özellikle de çocuklar aynı odada kalacaksa, yeni bebeğin odasını hazırlama sürecine dâhil edin. Yeni mobilyaları veya aksesuarları seçerken çocuğunuzun fikirlerine önem verin. Hatta bazı eşyaları onun seçmesine izin verin.

Yeni doğacak bebeğin odasını hazırlarken, diğer çocuğunuz için de bir şeyler seçin. Odada bebekle zaman geçirmeniz gerekeceği zamanlar için çocuğunuzun oturabileceği özel bir sandalye almak iyi bir fikir olabilir.

Doğum yaklaştıkça, çocuğunuzun kardeşine vermek üzere kendi eşyalarından birini seçmesini önerin. Bu, onun için küçük kalmış bir kıyafet, bir oyuncak veya bir kitap olabilir. Kendisinin büyürken değer verdiği bir eşyanın kardeşinin de büyümesinde önemli bir rolü olmasının onları yakınlaştıracağını hissettirin.

Bebeğin doğumu yaklaştığında, çocuğunuzla aileye bir bebeğin gelmesinin ne demek olacağını konuşun. Gerekirse ona bebekler ve doğumla ilgili, yaşına uygun kitaplar okuyun. Yeni doğan bebeklerin sık sık ağladığını, altlarının değiştirilmesi gerektiğini, çok sık yemek yemek zorunda olduklarını, günün çoğunda uyuduklarını anlatın. Bunların çok zamanınızı alacağını ama bunun onu daha az sevdiğiniz anlamına gelmediğini anlatın. Bebek doğduktan sonra, ona da özel zaman ayıracağınızın sözünü verin ve sözünüzde durun.

Bebek doğmadan önce doktor ziyaretlerinizden birine çocuğunuzla beraber gidin. Doktorunuzdan ultrasonu incelerken, çocuğunuza ekrandakileri anlatmasını isteyin. Bu yöntemle çocuğunuzun daha doğmadan kardeşiyle bir ilişki kurmasını sağlayabilirsiniz.

Doğumdan sonra, doktorunuz izin verdiğinde, çocuğunuzun kardeşiyle tanışmasını sağlayın. O anda sizinle birlikte sadece yakın aile bireylerinin yanınızda olmasına özen gösterin. Çocuğunuza, kardeşinin doğumunun ailenize özel bir olay olduğunu hissettirin.

Aileye katılacak yeni bireyle ilgili çocuğunuzla konuşurken, onun yaşını dikkate alın. Hamileliği, doğumu, doğum sonrası bebeğin eve gelmesini ona anlam ifade edecek kelimelerle anlatın. Örneğin, okul çağı yaşından küçük çocukların zaman kavramı henüz tam anlamıyla gelişmemiş olduğundan “bebek 2 ay sonra doğacak” cümlesi onlara çok şey ifade etmeyebilir. Bunun yerine durumu çocuğunuza “bebek kış olunca doğacak”, veya “havalar çok soğuduğunda kardeşin doğacak” gibi zaman kavramlarıyla açıklarsanız ona daha anlamlı gelecektir.

Çocuğunuzu kardeşi olacağı fikrine hazırlarken, onunla konuşacağınız konularda sorularıyla sizi yönlendirmesine izin verin. Örneğin 4 yaşında bir çocuk “bebekler nasıl oluyor?” diye sorabilir. Bu soruyu çocuğun yaşına göre algılayın; çocuk aslında detaylı bir şekilde çocukların nasıl yapıldığını sormuyordur. “Bebekler annelerin karnında büyür ve sonra zamanı gelince hastanede doktorlar onları ordan çıkarır” gibi basit bir açıklama 4 yaşında bir çocuk için yeterli olacaktır. Daha fazlasını bilmek isteyen bir çocuk size sorular soracaktır.

Eğer çocuğunuz kardeşiyle ilgili daha fazla şey merak ediyorsa, onunla kendi bebeklik fotoğraflarına bakabilirsiniz. Kendi fotoğrafları eşliğinde ona kardeşi doğduğunda nasıl bir bakıma ihtiyacı olacağını anlatın. Doğumla ilgili yaşına uygun resimli kitaplara da birlikte bakabilirsiniz.

Çocuğunuzla yeni doğmuş bebekleri olan arkadaşlarınızı ziyarete gidebilir, onu doktor kontrollerinizde yanınızda götürebilirsiniz. Hastane çantanızı çocuğunuzla birlikte hazırlayabilirsiniz. Bebeğinize ne isim vereceğinizi de yine çocuğunuzla beraber düşünebilirsiniz. Bunların hepsi, çocuğun doğumdan öncesi ve sonrasındaki değişikliklerle daha iyi baş etmesini sağlayacaktır.

Bununla birlikte çocuğunuz doğumdan önce veya sonra bebekle ilgilenmeyebilir. Bu durumda üzülmeyin ve endişe etmeyin. Çocuğun bebekle iletişime geçmek istemesi zaman alabilir. Ayrıca evinize gelen akrabalar ve arkadaşlarınıza, çocuğunuzun sadece bebekle ilgili konuşmak istemiyor olabileceğini hatırlatın. Onları çocukla başka konularda da konuşmaları konusunda uyarın.

Bebek, doğumdan sonra zamanınız ve ilginizin çoğunu alacaktır. Çocuğunuzun kendini dışlanmış veya sevilmiyor hissetmemesi için sadece ikinizin birlikte bir şeyler yaptığı zamanlar yaratın. Bebeğin bakımında eşler birbirlerine yardımcı olarak diğer çocuğa da ilgi göstermeyi unutmamalılar. Çocuğunuza ayırdığınız zaman içinde onunla bir şeyler yapın. Bu kitap okumaktan birlikte markete gitmeye kadar birçok şey olabilir.

Yeni bir bebeğin aileye katılması, diğer çocuklar için başetmeleri gereken duygular yaşayacakları anlamına gelir. Bebeğin aileye katılmasına tam anlamıyla alışana kadar tuvalet eğitimi, biberon bırakma, kreşe veya yuvaya başlama gibi çocuğun hayatında önemli değişiklikler yaratacak olayları erteleyin. Bebeğin doğumunun öncesi ve sonrasında evdeki rutinleri ve alışkanlıkları ne kadar korursanız, çocuğunuzun alışma süreci o kadar kolay olacaktır.

Bebek eve geldikten sonra, yine çocuğun yaşına göre, bebeğin ihtiyaçlarını giderme süreçlerine çocuğunuzu dâhil edin. Çocuklar bez değiştirme sırasında kardeşlerini eğlendirebilirler, kardeşlerinin pusetlerini iterken ebeveynlerine katılmak isterler. Bebeğin banyo, gaz çıkarma veya üstünü değiştirme zamanlarında çocuğunuzun da orada olmak isteyebileceğini unutmayın. Bebeğin bakımına yardım etmek istediği zamanlarda çocuğunuza izin verin ve bunu destekleyin.

Tüm bu uğraşlarınıza rağmen çocuğunuz zaman zaman sabrınızı zorlayacak davranışlarda bulunabilir. Böyle zamanlarda çocuğun davranışına nasıl bir hissin neden olduğunu anlamaya çalışın ve sonrasında kendisini daha iyi hissetmesine çalışın. Ancak, yeni bir bebeğin aileye katılmasının çocuk için çok kolay olmayabileceğini bilseniz de, kurallarınızı gözardı etmeyin. Çocuğunuzun duygularının önemli olduğunu, fakat uygunsuz davranışlarının sonucuna katlanması gerektiğini ona hissettirin. Özetle, gözünüz çocuğunuzun üzerinde olsun ve sabırlı olun.