Birçok ebeveynden duyarız, “Bebeğim televizyonda
en çok reklamları izlemeyi seviyor” diye. Reklamlar çıkınca, bebek anında
ekrana kilitlenir ve hipnotize olmuş gibi gözlerini televizyondan alamaz. Peki,
bebekler reklamlara karşı neden bu kadar duyarlıdırlar?
DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Dr. Klinik
Psikolog Ayşe Bombacı anlattı…
HIZLI, SESLİ, RENKLİ…
Bilindiği gibi, reklamların amacı 2-3 dakika
gibi kısa bir zaman zarfında izleyicinin dikkatini çekerek, onun hafızasında
kalıcı bir etki bırakmaktır. Dikkat uyandırabilmek için de öncelikle reklamlar
sırasında ekrandaki sesin seviyesi otomatik olarak artar. Yüksek sese ilaveten,
kullanılan görseller de son derece hareketli, müzikli ve ilgi çekicidir. Bunun
yanı sıra reklamlarda, bir kaç saniye içinde ekran resmi değişir. Dolayısıyla
reklamlar, normal yayın akışına göre daha hızlı, daha sesli ve daha renkli
olması gibi bir araya gelen birçok faktörün etkisiyle algıda seçicilik yaratır.
Bu durum bebekler için de geçerlidir. Dış dünyadan gelen uyaranlara büyük bir
merakla tepki veren bir bebek, reklamlara bu sebeplerden ötürü aşırı
duyarlıdır.
UYKUYA GEÇİŞTE ZORLUK
YAŞATIR
Reklamlardan gelen uyaranların çeşitliliğini ve
hızını düşündüğümüzde, bunun gelişmekte olan bir bebeğin beyni için fazla
olduğunu, onu yorabileceğini söyleyebiliriz. Çünkü bir bebeğin, etkileşim
içinde kaldığı uyaranları zihninde işlemleyebilmesi, yani hazmedebilmesi için
daha çok zamana ve mola vermeye ihtiyacı vardır. Yüz yüze kurulan bir anne-bebek
iletişiminden duygusal ve sosyal gelişim anlamında oldukça faydalanan bebekler,
yetişkinler gibi uzun süre göz teması sağlayamazlar. Çünkü göz kontağı kurmak
pozitif bir yaşantı olsa da, bir yandan da bebeklerin heyecan seviyesini
yükseltir. Bu yüzden bebekler iletişim sırasında ara sıra gözlerini kaçırarak
kendilerini regüle etmeye çalışırlar. Göz kontağı kurarken bile yorulan bir
bebek zihni söz konusuyken, televizyondaki reklamların yaratabileceği etkileri
iyi tartmak gerekir. Uyaranların çeşitliliği, hızı ve sesi, gelişmekte olan bir
bebeğin regülasyon sistemini zorlayabilir. Reklamlar sonrası yükselen heyecan
seviyesiyle birlikte uykuya geçişte zorluklar yaşanabilir. Çünkü bebekler de
fazla uyarana maruz kaldıklarında stres olurlar! Bazı bilimsel çalışmalar aşırı
TV tüketiminin çocukların dil gelişimini ve sosyal becerilerini olumsuz
etkilediğini de göstermiştir.
ARZU AKYOL - AKŞAM
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder