Aileye yeni bir bireyin katılması her zaman mutluluk
ve heyecan kaynağıdır. Küçük çocukların olduğu ailelerde ikinci doğum, bazen
bazı problemlere yol açabilir. Hamilelik ve yeni bir bebek, anneleri zaten
fazlasıyla yoracak ve zamanlarını alacaktır, bu da ilk doğan çocukta davranış
ve duygu değişimlerine yol açabilir. Bu sürecin en az sorunla atlatılması için
ailelerin birinci çocuğu, yeni bebeğin aileye katılmasının öncesinde ve
sonrasında yaşanacak değişimlere hazırlaması gerekir.
Kardeşi olacağını öğrenen çocuk heyecandan kıskançlığa
birçok duygu yaşayabilir. Küçük çocuklar hislerini çok iyi ifade
edemeyebilirler ve bebeğin aileye katılmasından sonra olumsuz davranışlar
sergileyebilirler.
Duygularını ifade edemeyen ya da duygularına karşılık
bulamayan çocuklar, yaşlarından küçük davranmaya meyilli olabilirler. Parmak
emmeye, biberonla beslenmeye, tuvalet eğitimlerini reddetmeye ve bebek diliyle
konuşmaya başlayabilirler. Bu davranışlar, anne ve babanın ilgisini çekmek için
olabilir.
Bazı çocuklar ise anne babaların sabır sınırlarını zorlayacak hareketler yapabilirler. Kendisinden beklenenden fazla yaramazlık yapmaya, sinir ve ağlama krizleri geçirmeye ve yemek yemeyi reddetmeye başlayabilirler.
Bazı çocuklar ise anne babaların sabır sınırlarını zorlayacak hareketler yapabilirler. Kendisinden beklenenden fazla yaramazlık yapmaya, sinir ve ağlama krizleri geçirmeye ve yemek yemeyi reddetmeye başlayabilirler.
Bu sorunların çoğu kısa sürelidir. Kardeşi olacak
çocuğun bu duruma alışması için ailelerin yapacağı ön hazırlık bu süreci
kolaylaştırır. Bunun için bebek doğmadan önce ve doğduktan sonra
yapabileceğiniz birçok şey var!
Bebeğiniz doğmadan önce, ilk çocuğunuza onun ağabeylik
ve ablalık rolünün ne kadar önemli olacağını hissettirin. Çocuğunuzu, özellikle
de çocuklar aynı odada kalacaksa, yeni bebeğin odasını hazırlama sürecine dâhil
edin. Yeni mobilyaları veya aksesuarları seçerken çocuğunuzun fikirlerine önem
verin. Hatta bazı eşyaları onun seçmesine izin verin.
Yeni doğacak bebeğin odasını hazırlarken, diğer
çocuğunuz için de bir şeyler seçin. Odada bebekle zaman geçirmeniz gerekeceği
zamanlar için çocuğunuzun oturabileceği özel bir sandalye almak iyi bir fikir
olabilir.
Doğum yaklaştıkça, çocuğunuzun kardeşine vermek üzere
kendi eşyalarından birini seçmesini önerin. Bu, onun için küçük kalmış bir
kıyafet, bir oyuncak veya bir kitap olabilir. Kendisinin büyürken değer verdiği
bir eşyanın kardeşinin de büyümesinde önemli bir rolü olmasının onları
yakınlaştıracağını hissettirin.
Bebeğin doğumu yaklaştığında, çocuğunuzla aileye bir
bebeğin gelmesinin ne demek olacağını konuşun. Gerekirse ona bebekler ve
doğumla ilgili, yaşına uygun kitaplar okuyun. Yeni doğan bebeklerin sık sık
ağladığını, altlarının değiştirilmesi gerektiğini, çok sık yemek yemek zorunda
olduklarını, günün çoğunda uyuduklarını anlatın. Bunların çok zamanınızı
alacağını ama bunun onu daha az sevdiğiniz anlamına gelmediğini anlatın. Bebek
doğduktan sonra, ona da özel zaman ayıracağınızın sözünü verin ve sözünüzde
durun.
Bebek doğmadan önce doktor ziyaretlerinizden birine
çocuğunuzla beraber gidin. Doktorunuzdan ultrasonu incelerken, çocuğunuza
ekrandakileri anlatmasını isteyin. Bu yöntemle çocuğunuzun daha doğmadan kardeşiyle
bir ilişki kurmasını sağlayabilirsiniz.
Doğumdan sonra, doktorunuz izin verdiğinde,
çocuğunuzun kardeşiyle tanışmasını sağlayın. O anda sizinle birlikte sadece
yakın aile bireylerinin yanınızda olmasına özen gösterin. Çocuğunuza,
kardeşinin doğumunun ailenize özel bir olay olduğunu hissettirin.
Aileye katılacak yeni bireyle ilgili çocuğunuzla
konuşurken, onun yaşını dikkate alın. Hamileliği, doğumu, doğum sonrası bebeğin
eve gelmesini ona anlam ifade edecek kelimelerle anlatın. Örneğin, okul çağı
yaşından küçük çocukların zaman kavramı henüz tam anlamıyla gelişmemiş
olduğundan “bebek 2 ay sonra doğacak” cümlesi onlara çok şey ifade etmeyebilir.
Bunun yerine durumu çocuğunuza “bebek kış olunca doğacak”, veya “havalar çok
soğuduğunda kardeşin doğacak” gibi zaman kavramlarıyla açıklarsanız ona daha
anlamlı gelecektir.
Çocuğunuzu kardeşi olacağı fikrine hazırlarken, onunla
konuşacağınız konularda sorularıyla sizi yönlendirmesine izin verin. Örneğin 4
yaşında bir çocuk “bebekler nasıl oluyor?” diye sorabilir. Bu soruyu çocuğun
yaşına göre algılayın; çocuk aslında detaylı bir şekilde çocukların nasıl
yapıldığını sormuyordur. “Bebekler annelerin karnında büyür ve sonra zamanı
gelince hastanede doktorlar onları ordan çıkarır” gibi basit bir açıklama 4
yaşında bir çocuk için yeterli olacaktır. Daha fazlasını bilmek isteyen bir
çocuk size sorular soracaktır.
Eğer çocuğunuz kardeşiyle ilgili daha fazla şey merak
ediyorsa, onunla kendi bebeklik fotoğraflarına bakabilirsiniz. Kendi
fotoğrafları eşliğinde ona kardeşi doğduğunda nasıl bir bakıma ihtiyacı
olacağını anlatın. Doğumla ilgili yaşına uygun resimli kitaplara da birlikte
bakabilirsiniz.
Çocuğunuzla yeni doğmuş bebekleri olan arkadaşlarınızı
ziyarete gidebilir, onu doktor kontrollerinizde yanınızda götürebilirsiniz.
Hastane çantanızı çocuğunuzla birlikte hazırlayabilirsiniz. Bebeğinize ne isim
vereceğinizi de yine çocuğunuzla beraber düşünebilirsiniz. Bunların hepsi,
çocuğun doğumdan öncesi ve sonrasındaki değişikliklerle daha iyi baş etmesini
sağlayacaktır.
Bununla birlikte çocuğunuz doğumdan önce veya sonra
bebekle ilgilenmeyebilir. Bu durumda üzülmeyin ve endişe etmeyin. Çocuğun
bebekle iletişime geçmek istemesi zaman alabilir. Ayrıca evinize gelen
akrabalar ve arkadaşlarınıza, çocuğunuzun sadece bebekle ilgili konuşmak
istemiyor olabileceğini hatırlatın. Onları çocukla başka konularda da
konuşmaları konusunda uyarın.
Bebek, doğumdan sonra zamanınız ve ilginizin çoğunu alacaktır. Çocuğunuzun kendini dışlanmış veya sevilmiyor hissetmemesi için sadece ikinizin birlikte bir şeyler yaptığı zamanlar yaratın. Bebeğin bakımında eşler birbirlerine yardımcı olarak diğer çocuğa da ilgi göstermeyi unutmamalılar. Çocuğunuza ayırdığınız zaman içinde onunla bir şeyler yapın. Bu kitap okumaktan birlikte markete gitmeye kadar birçok şey olabilir.
Bebek, doğumdan sonra zamanınız ve ilginizin çoğunu alacaktır. Çocuğunuzun kendini dışlanmış veya sevilmiyor hissetmemesi için sadece ikinizin birlikte bir şeyler yaptığı zamanlar yaratın. Bebeğin bakımında eşler birbirlerine yardımcı olarak diğer çocuğa da ilgi göstermeyi unutmamalılar. Çocuğunuza ayırdığınız zaman içinde onunla bir şeyler yapın. Bu kitap okumaktan birlikte markete gitmeye kadar birçok şey olabilir.
Yeni bir bebeğin aileye katılması, diğer çocuklar için
başetmeleri gereken duygular yaşayacakları anlamına gelir. Bebeğin aileye
katılmasına tam anlamıyla alışana kadar tuvalet eğitimi, biberon bırakma, kreşe
veya yuvaya başlama gibi çocuğun hayatında önemli değişiklikler yaratacak
olayları erteleyin. Bebeğin doğumunun öncesi ve sonrasında evdeki rutinleri ve
alışkanlıkları ne kadar korursanız, çocuğunuzun alışma süreci o kadar kolay
olacaktır.
Bebek eve geldikten sonra, yine çocuğun yaşına göre,
bebeğin ihtiyaçlarını giderme süreçlerine çocuğunuzu dâhil edin. Çocuklar bez
değiştirme sırasında kardeşlerini eğlendirebilirler, kardeşlerinin pusetlerini
iterken ebeveynlerine katılmak isterler. Bebeğin banyo, gaz çıkarma veya üstünü
değiştirme zamanlarında çocuğunuzun da orada olmak isteyebileceğini unutmayın.
Bebeğin bakımına yardım etmek istediği zamanlarda çocuğunuza izin verin ve bunu
destekleyin.
Tüm bu uğraşlarınıza rağmen çocuğunuz zaman zaman
sabrınızı zorlayacak davranışlarda bulunabilir. Böyle zamanlarda çocuğun
davranışına nasıl bir hissin neden olduğunu anlamaya çalışın ve sonrasında
kendisini daha iyi hissetmesine çalışın. Ancak, yeni bir bebeğin aileye
katılmasının çocuk için çok kolay olmayabileceğini bilseniz de, kurallarınızı gözardı
etmeyin. Çocuğunuzun duygularının önemli olduğunu, fakat uygunsuz
davranışlarının sonucuna katlanması gerektiğini ona hissettirin. Özetle,
gözünüz çocuğunuzun üzerinde olsun ve sabırlı olun.